Bệnh động mạch cảnh là gì ?
Động mạch cảnh xuất phát từ động mạch chủ ở trong ngực đi lên 02 bên cổ và sau đó cho nhánh vào não nằm trong sọ. Chức năng của động mạch cảnh là cung cấp máu cho não. Khi động mạch cảnh trở nên hẹp hoặc tắc nghẽn thì được gọi là bệnh động mạch cảnh.
Bạn có thể bị bệnh động mạch cảnh khi lớn tuổi. Chỉ 1% người lớn từ 50 đến 59 bị hẹp động mạch cảnh đáng kể, nhưng có đến 10% người lớn từ 80 đến 89 bị bệnh này.
Động mạch của bạn thường trơn láng và không bị hẹp ở bên trong, nhưng khi bạn già đi, một chất hỗn hợp, gọi là mảng xơ vữa, được tạo ra trên thành động mạch. Mảng xơ vữa được hình thành từ cholesterol, calcium, và mô xơ. Khi có nhiều mảng xơ vữa hơn ở thành mạch, động mạch bạn trở nên hẹp và cứng. Quá trình này gọi là xơ vữa động mạch. Khi mảng xơ vữa đủ to, nó sẽ làm giảm lượng máu đi qua động mạch cảnh lên não của bạn, và bác sĩ gọi đây là bệnh động mạch cảnh. Bệnh động mạch cảnh là một vấn đề nghiệm trọng về sức khỏe vì nó có thể gây ra đột quị.
Một số mảng xơ vữa mềm và dễ vỡ có thể tạo nên những vùng thô nhám, không đều trong lòng động mạch. Khi điều này xảy ra, cơ thể bạn sẽ phản ứng giống như là bạn bị chấn thương và những tế bào làm đông máu, gọi là tiểu cầu, sẽ tập trung tại những chỗ thô nhám như vậy. Hậu quả là một cục máu đông lớn sẽ hình thành trong lòng động mạch cảnh hay trong các nhánh của nó. Nếu cục máu đông đủ lớn để làm giảm hay tắc dòng máu đem ôxy đến nuôi não, nó có thể gây ra đột quị. Thông thường hơn, chính một mảnh của mảng xơ vữa hay cục máu đông, tách ra và trôi theo dòng máu, đi lên một động mạch nhỏ hơn trong não bạn, làm tắc các mạch máu này và gây nên đột quị.
May mắn là bạn có thể dự phòng hay làm chậm tiến triển bệnh động mạch cảnh này. Bỏ hút thuốc là thay đổi quan trọng nhất bạn có thể làm để ngăn bệnh xảy ra. Những cách khác để phòng bệnh này là:
- Luyện tập thể dục thường xuyên
- Ăn uống đúng cách
- Duy trì cân nặng lý tưởng
Kiểm soát các yếu tố làm gia tăng nguy cơ phát bệnh động mạch cảnh, chẳng hạn như tiểu đường, cao huyết áp, hay tăng cholesterol, cũng giúp dự phòng bệnh này.
1-Bệnh hẹp động mạch cảnh :
Tai biến mạch máu não : nguyên nhân chính là do xơ vữa mạch cảnh đã cướp đi sự sống của hàng ngàn người mỗi năm. Những câu chuyện thương tâm về bệnh có lẽ là nỗi ám ảnh của nhiều người và gia đình. Tuy bệnh ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống hằng ngày nhưng không ít người vẫn thờ ơ với nó. Mỗi năm có hàng ngàn người ra đi vì căn bệnh này, nhiều người bị tai biến dẫn đến tàn phế. Những con số dưới đây khiến mọi người cần phải suy nghĩ:
-Việt Nam mỗi năm có hơn 180.000 ca tai biến mạch máu não. Trong đó xơ vữa mạch máu não là một trong những nguyên nhân chính gây nên tình trạng tai biến mạch máu não.
-Khoảng 1/3 bệnh nhân bị hẹp động mạch cảnh từ 80% trở lên đều mắc tai biến mạch máu não
- Trên thế giới mỗi năm có thêm 1,2 Triệu người mắc bệnh này
- Đối tượng chủ yếu có nguy cơ mắc bệnh xơ vữa động mạch là ở người cao tuổi, hay hút thuốc lá, nam giới xảy ra nhiều hơn nữ giới.
-Nguy cơ tử vong cao và để lại nhiều hậu quả nặng nề sau cơn tai biến.
1.1.Hẹp động mạch cảnh là gì?
Động mạch cảnh có kích thước khá lớn, nằm ở cổ. Gồm có động mạch cảnh trái và động mạch cảnh phải mà ta có thể sờ thấy được nhịp đập của chúng ở hai bên cổ. Động mạch cảnh có chức năng đưa máu từ tim lên nuôi dưỡng não. Hẹp động mạch cảnh khiến não bộ không nhận được Oxy và dinh dưỡng gây ra hiện tượng tê liệt hoặc choáng váng, mất ngủ hoặc ngất xỉu ở người bệnh.
1.2.Nguyên nhân hẹp động mạch cảnh
Có nhiều yếu tố nguy cơ có liên quan đến sự hình thành và phát triển xơ vữa động mạch cảnh. Trong đó, chủ yếu là người cao tuổi, mỡ trong máu cao, hút thuốc lá, rượu bia và luôn trong tình trạng căng thẳng.
Nguyên nhân thông thường nhất của hẹp động mạch cảnh là xơ vữa động mạch, do : ăn nhiều, dư thừa chất béo; uống nhiều rượu bia; bị Stress căng thẳng lâu ngày; do lão hóa… Các mảng xơ vữa bám lên thành động mạch. Trên bề mặt của những mảng xơ vữa hay hình thành những cục máu đông, gọi là huyết khối thành mạch. Huyết khối có thể gây tắc tại chỗ, hoặc tự vỡ ra tạo thành các mảnh nhỏ trôi theo dòng máu đến lấp một nhánh động mạch nào đó trong não. Nặng hơn, khi các cục máu đông tích tụ quá nhiều có thể gây nên vỡ mạch máu, xuất huyết và hoại tử một vùng não.
Ngoài ra, còn có một số nguyên nhân ít phổ biến hơn gây ra hẹp động mạch cảnh như:
-Phình mạch;
-Viêm động mạch;
-Bóc tách động mạch;
-Chứng loạn sản của sợi cơ;
-Tổn thương mô sau xạ trị (sự hoại tử do bức xạ);
-Sự co thắt của các mạch máu…
Thông thường, người bị bệnh xơ hẹp mạch cảnh thể nhẹ không có triệu chứng cụ thể nào. Chỉ đến khi bệnh nặng, sức khỏe bị đe dọa mới có những biểu hiện tắc nghẽn động mạch cảnh như :
-Chân, tay yếu, ngứa ran, liệt chân, tay hoặc một bên mặt
- Khó nuốt
- Mất thị lực hoặc thị lực kém
- Nhức đầu dữ dội, chóng mặt
-Nói lắp, lú lẫn…
Các biến chứng của bệnh xơ hẹp mạch cảnh rất nặng nề khiến nhiều người mất đi sức khỏe và cuộc sống bình thường, tiền bạc vì chạy chữa và duy trì sức khỏe. Nguy hiểm nhất là trường hợp đột quỵ, tai biến mạch máu não khiến người bệnh không thể phục hồi sức khỏe, thậm chí đe dọa tính mạng.
2-Các phương pháp điều trị :
2.1. Sử dụng thuốc tân dược : là phương pháp phổ biến hiện nay; hiện có mấy nhóm thuốc tân dược đặc trị sau đây :
2.1.1 Nhóm thuốc chống đông máu :như Asperin, Warfarin…có tác dụng ức chế tập tiểu cầu, chống tắc nghẽn mạch máu, ngăn ngừa hionhf thành cục máu đông… nhưng có nhược điểm là : làm tăng nguy cơ chảy máu đường tiêu hóa, suy gan, giảm tiểu cầu
2.1.2. Nhóm thuốc giãn mạch : như Nitroglyserin. Prazosin…có tác dụng : giãn mạch, tăng lưu thông máu, giảm gánh nặng cho tim; nhưng có tác dụng phụ là : gây đau đầu, chóng mặt, choáng váng
2.1.3. Nhóm thuốc hạ lipid:máu : như Statin, Fibrate, Nicotinic… có tác dụng hạ Cholesterol xấu LDL, giảm Triglyceride; nhưng có tác dụng phụ là :rối laonj tiêu hóa, tăng men gan, tăng Acid Uric máu, ccos khả năng tạo sỏi mật…
2.1.4.Nhóm thuốc chẹn Beta : như Proprandolol, có tác dụng phụ làm chậm nhịp tim, giãn mạch máu, giảm huyết áp, cải thiện lưu lượng máu; nhưng có tác dụng phụ là : gây trầm cảm, ảo giác, mất trí nhớ
2.1.5. Nhóm thuốc làm tan huyết khối : như Streptokinase, Urokinase…làm tan cục máu đông ( nhưng chỉ có tác dụng khi người bệnh điều trị sớm); có tác dụng phụ : gây nóng gan, suy thận, rối loạn tiêu hóa, nhức đầu, gây mất thăng bằng đột ngột, sốt, gây bí tiểu, viêm tụy…
2.2. Phương pháp phẫu thuật :
Mục tiêu của phẫu thuật là lấy bỏ mảng xơ vữa nhằm giảm nguy cơ tai biến mạch máu não. Phẫu thuật hẹp động mạch cảnh khi có hẹp nặng (trên 70-80%), nhất là khi có triệu chứng trên lâm sàng.
Điều trị hẹp động mạch cảnh bằng can thiệp nội mạch. Đây là phương pháp không phẫu thuật, đưa dụng cụ qua một lỗ chọc kim ở động mạch đùi (gồm dây dẫn, ống thông gắn bóng, stent) đưa lên vị trí động mạch tổn thương, mở rộng lòng động mạch cảnh bị hẹp, ép mảng vữa xơ vào thành động mạch, tái lập lưu thông dòng máu lên não, giúp giảm đáng kể nguy cơ nhồi máu não và cơn thiếu máu não thoáng qua. Đây là can thiệp cấp cứu khẩn cấp cho bệnh nhân nhồi máu não đến sớm do tắc động mạch cảnh. Thời gian điều trị và nằm viện ngắn. Bệnh nhân cần uống thuốc lâu dài theo hướng dẫn của bác sĩ can thiệp và kiểm tra định kỳ để đánh giá kết quả lâu dài và can thiệp bổ sung nếu bệnh tái phát.
Tuy nhiên, phương pháp can thiệp nội mạch có tỷ lệ dưới 5%, có thể gặp hội chứng tăng tái tưới máu não gây phù não, xuất huyết não... hoặc nhồi máu não do cục nghẽn di chuyển trong quá trình can thiệp.
Đặt stent động mạch cảnh :
Đặt stent động mạch cảnh (Carotid angioplasty and stenting) là một thủ thuật nhằm mở rộng lòng động mạch cảnh bị hẹp để phòng ngừa hay điều trị đột quỵ. Là phương pháp không phẫu thuật, đưa dụng cụ qua một lỗ chọc kim ở động mạch đùi (gồm dây dẫn, ống thông gắn bóng, stent) đưa lên vị trí động mạch tổn thương, mở rộng lòng động mạch cảnh bị hẹp, ép mảng vữa xơ vào thành động mạch, tái lập lưu thông dòng máu lên não.
Giá trị của đặt stent động mạch cảnh như thế nào?
Đặt stent động mạch cảnh điều trị cấp cứu nhồi máu não tối cấp hoặc dự phòng nhồi máu não do hẹp động mạch cảnh, đây là một can thiệp nội mạch với ưu thế ít xâm lấn, rút ngắn thời gian nằm viện đã được chứng minh so với phương pháp phẫu thuật bóc tách nội mạc động mạch cảnh.
Đặt stent động mạch cảnh ở những bệnh nhân nào?
Phương pháp này được chỉ định cho những bệnh nhân có hẹp động mạch cảnh mức độ nặng (hẹp từ 70% trở lên) có hoặc chưa có triệu chứng của nhồi máu não hoặc cơn thiếu máu não cục bộ tạm thời thoáng qua (đột ngột bị yếu, tê bì nửa mặt, nửa người hoặc chỉ một bên tay / chân, khó nói hoặc không nói được, mất thị lực một bên hoặc nặng hơn là có rối loạn ý thức) đặc biệt trong những trường hợp sau:
- Bệnh nhân trẻ tuổi.
- Vị trí động mạch cảnh hẹp khó phẫu thuật.
- Bệnh nhân có bệnh nội khoa đi kèm có nguy cơ tăng tai biến biến chứng của phẫu thuật.
- Bệnh nhân hẹp mạch sau tia xạ hoặc phẫu thuật.
Đặt stent động mạch cảnh ở thời điểm nào?
- Đối với những bệnh nhân nhồi máu não tối cấp (trong 6 giờ đầu) sẽ được tái thông khẩn cấp và đặt stent nếu cần, với bệnh nhân đến muộn (sau 6 giờ) theo các khuyến cáo quốc tế nên đặt stent tái thông sớm (trong 2 tuần đầu).
- Với bệnh nhân hẹp động mạch cảnh nặng chưa triệu chứng khuyến cáo nên đặt stent sớm dự phòng nguy cơ nhồi máu não.
Nong động mạch cảnh :
Nong động mạch cảnh endoluminal (đi qua bên trong của động mạch) đường vào từ động mạch đùi ở vùng háng, với sự ra đời của một nong bóng kết hợp với một ống đỡ động mạch (hình 9).Kỹ thuật này, theo các khuyến nghị mới nhất của Cơ quan cao cho y tế (HAS) chỉ áp dụng cho một số bệnh nhân.
2.3.Phương pháp y học tái sinh : chúng tôi quan niệm rằng : các mảng xơ vữa bám lâu ngày trên thành mạch là nhân tố chính trực tiếp gây viêm nhiễm trong thành mạch, làm tắc nghẽn mạch
Nguyên tắc điều trị của chúng tôi là dùng thảo dược để :
-Loại bỏ các mảng xơ vữa bám trên thành động mạch bằng cách lôi kéo các mảng xơ vữa, và các chất gây viêm nhiễm ra khỏi thành mạch
- Làm sạch thành mạch, Ngăn ngừa hình thành cục máu đông; tăng cường lưu thông máu lên não
- Tăng cường độ dẻo dai, độ đàn hồi của thành mạch
- Tái tạo lại chức năng sống của tế bào mạch máu, tế bào thần kinh trong điều kiện tế bào mới bị hủy hoại
Chúng tôi sử dụng thuốc uống 100% bằng thảo dược kết hợp với thực phẩm chức năng đặc hiệu cũng là thảo dược; đồng thời sử dụng cao dán thảo dược do chúng tôi chế tác, dán trực tiếp vào khu vực bị xơ vữa để hút các mảng xơ vữa và các chất gây viêm nhiễm ra ngoài cơ thể ( thay phương pháp phẫu thuật ) và các huyệt đạo có liên quan để kích hoạt hệ thống bảo vệ cơ thể, tự cơ thể cân chỉnh và tự chữa bệnh cho bạn. Bệnh của bạn sẽ chuyển biến rõ rệt và sẽ hết bệnh trong thời gian ngắn (Cam kết nếu không hết bệnh sẽ hoàn lại 100% tiền cho bạn)
