Thoái hóa khớp không phải là bệnh xa lạ đối với chúng ta. Đây là bệnh thường gặp nhất ở người lớn tuổi. Thoái hóa khớp là vấn đề y tế công cộng đang được xã hội rất quan tâm. Cần tìm hiểu xem thoái hóa khớp là gì để ngăn ngừa quá trình thoái hóa, hạn chế tàn phế xảy ra.
Thoái hóa khớp là gì?
Thoái hóa khớp là một bệnh lý thoái hóa ở khớp do những bệnh nhân bị bệnh lý này sẽ suy giảm chức năng của khớp theo thời gian. Thoái hóa khớp bắt đầu với sự phát hủy – hay thoái hóa – các khớp giữa các xương trong cơ thể. Những mô đàn hồi, hay còn gọi là sụn, giúp tạo một lớp đệm giữa 2 xương khi chúng tiếp xúc với nhau, giúp chúng khỏi ma sát vào nhau khi chúng ta cử động. Sụn, cũng giống như các bộ phận giảm shock khác, sẽ mòn đi theo thời gian và do việc sử dụng khớp, và khi chuyện này xảy ra, mô đệm bảo vệ giữa các xương sẽ giảm xuống. Trong bệnh lý thoái hóa khớp, điều này sẽ làm cho phần xương bên dưới sụn trở nên dày lên và phát triển rộng ra ngoài tạo nên các mẩu xương nhọn được gọi là gai xương.
Những cái gai xương này phát triển gần các đầu của xương của các khớp bị ảnh hưởng và có thể gây đau hoặc tê bì.
Nếu bệnh lý thoái hóa khớp nặng dần lên, phần sụn có thể vỡ ra khỏi xương, và lúc này các xương sẽ bắt đầu cọ xát vào nhau. Từ đó các dây chằng sẽ trở nên giãn ra và yếu dần.
Nguyên nhân gây ra thoái hóa khớp là gì?
- Thoái hóa khớp nguyên phát thường liên quan chặt chẽ đến yếu tố tuổi. Khi tuổi cao, hàm lượng nước trong sụn khớp tăng lên, hàm lượng Protid giảm xuống đồng thời giảm chất lượng của Protid trong sụn khớp. Do đó, sụn khớp bắt đầu thoái hóa với việc xuất hiện các vết nứt sụn, mòn sụn hoặc bong các mảnh sụn và nặng nề nhất là mất sụn. Việc vận động khớp bị tổn thương sụn khớp do thoái hóa sẽ kích thích và tạo ra tình trạng viêm sụn, triệu chứng đau khớp và sưng nề tràn dịch khớp. Sự ma sát giữa hai đầu xương do mất sụn khớp sẽ kích thích phát triển mô xương mới tạo nên các chồi xương( hay gai xương) ở quanh khớp. Tình trạng mất sụn khớp gây tăng ma sát dẫn đến triệu chứng đau và hạn chế vận động khớp.
- Thoái hóa khớp thứ phát là thoái hóa khớp gây ra bởi các nguyên nhân rõ ràng. Các nguyên nhân đó có thể là: tình trạng béo phì, các chấn thương lặp đi lặp lại vào khớp, phẫu thuật vào khớp, bệnh Gút, đái tháo đường hay do bất thường cấu trúc khớp bẩm sinh và đôi khi là các rối loạn hormone khác.
- Béo phì gây thoái hóa khớp do tăng tải trọng lên khớp và sụn khớp. Bên cạnh yếu tố tuổi, béo phì là yếu tố nguy cơ lớn nhất đối với thoái hóa khớp, đặc biệt là khớp gối. Tổn thương thoái hóa khớp cũng có thể gặp ở những người mang vác nặng thường xuyên. Những chấn thương tái diễn các thành phần của khớp như dây chằng, xương và sụn cũng là nguyên nhân gây thoái hóa khớp, gặp với tần suất lớn hơn ở khớp gối của các cầu thủ bong đá và vận động viên chạy marathon.
- Sự lắng đọng các tinh thể trong sụn khớp có thể gây thoái hóa khớp, nếu lắng đọng tinh thể urat có thể gặp trong bệnh Gút còn lắng đọng tinh thể canxi pyrophosphate gây ra viêm khớp giả Gút.
- Một số người khi sinh ra đã có bất thường cấu trúc khớp, dễ tổn thương sụn khớp do yếu tố cơ học, có thể dễ bị thoái hóa khớp hơn.
- Những rối loạn hormone như đái đường hay rối loạn hormone tăng trưởng cũng liên quan chặt chẽ với tổn thương sụn khớp do thoái hóa.
Điều trị thoái hóa khớp
Cho tới nay vẫn chưa có thuốc hiệu quả nhằm điều trị khỏi hoàn toàn bệnh thoái hóa khớp. Điều trị chủ yếu nhằm mục đích giảm đau, duy trì vận động khớp và làm chậm tiến triển của bệnh. Các phương thức điều trị bao gồm nội khoa (dùng thuốc, không dùng thuốc) và ngoại khoa (phục hồi và thay khớp). Lựa chọn phương pháp điều trị thích hợp cần dựa trên hoàn cảnh cụ thể của từng bệnh nhân, như tuổi, cân nặng, mức độ thoái hóa cũng như các bệnh kèm theo.
Nếu liên tục thấy đau ở lưng, tay hoặc chân thì bạn nên đến các trung tâm y tế để kiểm tra từ đó sẽ có biện pháp điều trị bệnh phù hợp và hiệu quả nhất.
Tập thể dục thể thao vừa sức và có chế độ ăn uống hợp lý giúp ngăn ngừa thoái hoá khớp
